Auteur: Igor van der Wal

Met Abel op pad! Langs de Maas in Luik, Huy, Namen en vooral het kasteel in Ben Ahin. En door naar Genk. Een reis met de tijdmachine van professor Barabas.

 

Hoe sterk is de eenzame fietser
die kromgebogen over zijn stuur
tegen de wind
zichzelf een weg baant?

Eenzaam was ik niet, samen met vrouw en schoonzus met Jos fiets-trappend langs het Pieterpad. Een deel had ik al eens gelopen, maar nu dus drie-vier keer zo snel. De maïs-muren en plastic raai-grasvelden gaan dan lekker snel voorbij, maar de pareltjes helaas ook. Niet stoppen, door! Een terloopse blik van verwondering, normaal gesproken zou ik een fotografisch beeld maken, maar dat komt dus in het boek “Foto’s die ik niet heb gemaakt”.

De pareltjes waren:

• Het Reggedal boven Hellendoorn
• De goudkoorts bij Hellendoorn / Nijverdal
• De Sallandse Heuvelrug boven Holten
• De Dikke Boom bij Laren (de freule was niet thuis)
• De Berkel bij Almen
• De kastelen bij Vorden (hier rustte Lodewijk XIV onder een boom), op de begraafplaats rust voor eeuwig ook Arthur Conley
• Montferland bij Zeddam
• De binnenkomst van de Rijn bij Tolkamer
• De Ooijpolder, Bisonbaai en de polderdijk ten zuiden daarvan
• De heuvelen bij Groesbeek, met zicht op het Reichswald
• De Maasvallei tussen de koeien tussen Milsbeek en Gennep
• De maasheggen nabij Boxmeer

De rest was matig, met dank aan de boeren die straks de macht over Nederland krijgen, godbehoede, maar die Christenen geloof ik ook al niet. Maar met een elektrische fiets zijn die agrarische industrielandschappen dan zo voorbij. Fijne overnachtingen, en weg ben ik dan, een ommetje in de omgeving, mijn snelheid.

 

 

Wie kent de illustraties niet van de Gebroeders van Limburg, de Rembrandts van de Middeleeuwen? Op de plek van hun atelier staat nu een nieuwbouwwijk met veel trappen en pleintjes, en het restaurant De Nieuwe Winkel. Het beste groenterestaurant van de wereld met chefkok/ civiel techneut Emile van der Staak en een legioen van jonge koks. De activisten van “Blijf van mijn vlees af!” zijn inmiddels afgetaaid, want vis, vlees, boter en room komt er in deze keuken niet in.

Zoals de Fransen het ervoor over hebben een paar dagen erop uit te trekken voor een lekker maal, zo bivakkeerden wij aan de Waalkade voor de Zomeravondvoorstelling Groei. Dat wat de zomer brengt uit het smulbos en restauranttuin is de afgelopen weken, dagen, uren gegist, gefermenteerd en in talloze vrolijke gerechtjes verwerkt. Kwam geen dier aan te pas.

We zaten nog niet in ons hoekje of een ruige wildemansgast sprong met lange baard en legerkisten naast ons in hurkzit op een verhoging en vroeg naar onze drankwensen. Clean label sapjes van gegiste wortel, douglasnaalden, knollen, vlieren, kefirs, tulsi en kombu of een keur aan oranje of andersdraaiende of vergeten wijnen en bieren van duindoorn, pijnlijk zuur dus. We laten ons verrassen, want wat te te eten krijgen voorgeschoteld, is ook ongewis, hoe moet je daar nu een fles bij verzinnen? Laat ons verrassen, we gaan voor the full monty. En een voor een kwam er een stoet van jonge koks langs die vol enthousiasme hun creatie kwamen toelichten, een mond vol groenten en bloemennamen, eet smakelijk.

-even tot hier – er is thee

9 gangen, maar het waren er veel meer, kunstwerkjes van groenten, knolletjes, bloemen, boter geen boter, chocola geen chocola, niets was wat het was, maar niet zoals ooit in het Amstelhotel (broccoli vermomd als kalfszwezerik of andersom). En steeds een bijpassend drankje dat je nooit zelf zou bestellen. Een culinair avontuur is de beste samenvatting. Toppers waren de ravioli van wortel (de verantwoordelijke jongeling kwam ons een bak tonen met halffabricaat, de ravioli bestond uit verschillende laagjes wortelproduct, wortel niet echt mijn favoriet werd een delicatesse), de cervice van een of andere zwam (met het mondgevoel van vis, heel  mooie creatie!), een brioche met druipende gefermenteerde aardappel (wij zouden die thuis wegens overjarigheid weggooien, we kwijlden). Zelfs de biet, mijn minst favoriete natuurproduct, werd een redelijk lekker hapje. Maar een eikenhaas paddenstoel was een waardig alternatief  voor biet, dat moet ik onthouden. OP je bord verschenen mooie mooie landschappen van akkerweides die er nog waren voordat de BBBbb-beweging de scepter zwaaide. Korenbloemen, Komkommerkruid, viool.

-even tot hier – even overleggen over iets

Overdag is Elsalinde van Voedseltechnologie Wageningen bezig om dromen en ideetjes van de jonge koks uit te werken tot de perfectie bereikt is. 90 % van de experimenten lukt niet, maar het gaat steeds beter met de universitaire kennis. Naast de nodige erlenmeyers en koperen pannetjes en gistende weckpotten staat daar een 10 meter lange en 20 cm dikke eikenhouten tafel, waar gezelschappen private diner kunnen genieten. Er kunnen 20 mensen aanzitten, maar dat trekt de keuken niet, het is elke dag volle bak, maar met een beperkt aantal mensen. Elke dinsdagochtend komen de jonge koks bijeen om hun dromen te delen voor nieuwe gerechtjes “ik wil iets met een combinatie van bijenwas (o nee dat mag niet) met schorpioenstaart (mag ook niet, ontslag), ik wil iets met zuring en omgewaaide wilgenbast (applaus). Elk seizoen komt er een nieuwe show (Ontwaken – Groei – Overvloed – Winterslaap). Doet me denken aan de Einsturzende Neubauten die bij elke opname van een nieuwe elpee bijeen komen en iedereen neemt zijn nieuw uitgevonden instrumenten mee, bijeen gesmeed uit vliegtuigmotoren, winkelwagentjes of glasbak. En dan de show maken!

even tot hier, wordt weer gebeld – of moet eten

Eentje van de crew kwam even vragen hoe we erbij zaten, gaat het te snel, te langzaam? Moet er meer drank bij, meer brood, meer seks? We kozen voor minder snelheid. We hoefden immers heen trein te halen.

Een nieuw gerechtje kwam op tafel, een groene klodder pasteuze verf met een lolly met allerhande zaad en quinoa rondom een tempeh (hoe spreek je die beide woorden uit, vroeg de chef ons af) aan een heel mooi stokje, het oog wil zeker wat.  De klodder mahonie week steeds voor je lepeltje, maar eenmaal te pakken, had ie je te pakken. Chefkok was verheugd dat Judiths ouders ook al mahonieplanten hadden, want dit wordt de toekomst! Binnenkort in de super (mijn Albert Heijn was helaas net afgebrand).

Of we tussendoor nog een kaasplankje wilden? Buiten de kaart om uiteraard. Het was dus geen kaas, want dat doen we daar niet. Iets met 3 soorten wortelstengels rode kool, biet, ik kan het me niet meer heugen. Hadden we beter niet kunnen doen. We hadden als eerste amuse, de hele avond kwamen er amuses, hihihi, al een kaas gemaakt uit amandelen, én doperwten-foetussen.

Het programma kwam ten einde, er werd afgeteld met enkele gerechtjes, nog even thee van vijgenblad, dropplant en kamille, slow coffee van koffieboon die in een besje groeit. Cafeïnevrij was niet gelukt, dat was wel wat jammer. Met bijzondere bonsbons en iets met kastanjeleer.

De viking met baard zei dat het feest nu ten einde was, nu moet er betaald worden. Het meervoudige van een gemiddeld mondiaal maandsalaris ging over tafel. En dit was nog het goedkoopste twee-Michelin-sterren restaurant van Nederland. Mijn gratificatie van de burgemeester van Haarlem en het einde van mijn hypotheek verzacht veel, ik ben het alweer vergeten. Het was een fijne avond. Je laat het over je heen komen. Dus niet als hier thuis als je even gestoord wordt dit verhaal onderbreken,

oh de huistelefoon – ik moet eten koken, ik weet wel iets …

Het moest er een keer van komen, op stap met Natascha, mijn prima de luxe. Via Schokland en de Koloniën van Weldadigheid naar een hutje op de hei: het Nivon-huis, waar we, geheel volgens Spaanse traditie, pas om 10 uur aan de zelfgebakken dis gingen, ojee ze gaan nu pas eten, mompelden de overige natuurvorsers ons toe. Na een doorwaakte nacht op hunebed D53 tussen de snorrende en klapperende nachtzwaluwen toch weer in de morgenstond met de yoga-oefeningen in de weer.

Klapper was de Rolling Stones tentoonstelling Unzipped, haar andere familie. Een snuifje Lemmer tot slot. Weer heel andere frisse mensen daar.

Oostenrijk en Italië (juni) 

De Dolomieten lonkten, maar in regen in de bergen hadden we geen zin. En Wenen hadden we ook nog op een lijstje staan, vanwege de Spaanse Rijschool, Hundertwasser, de Jugendstill en de protserigheid van Josef en Sissi. Met de gloednieuwe vouwwagen erop af! Geheel betaald door de somme geld die we toucheerden van de finale kwijting over klachten over het in vernieling brengen van onze hypotheek. De bewuste beloning die ik kreeg van mijn burgemeester voor het tellen van de stemmen bij de provinciale staten én waterschappen zouden we besteden aan een diner buiten de deur.

Laag-Oostenrijk

Nieder Östenreich, landschappelijk het saaiste deel van Oostenrijk, langs de Donau, veel landbouw, alleen de klaprozenvelden zijn fijn, niet voor de cocaïne maar voor de maanzaad. In Tulln kampeerden we, de stad van de door Spaanse Griep niet oud geworden Egon Schiele. Het plaatselijke Schiele-museum had maar liefst 2 werken van hem tentoongesteld, en er waren heel lange films met herinneringen en beschouwingen over zijn werk en korte leven. Tip: ga er niet heen, maar bezoek de Belvedere in Wenen, daar hangt zijn werk wel, vermits niet uitgeleend aan andere musea. Langs de Donau een beeld van hem, naast een immens Wageneriaans beeld van de woestvechtende Nibelingen-dwergen en de Lord of the Rings Wotan.

Op naar Wenen dus. Per trein en metro en boven de grond een prots en praal waar rechts zijn vingers bij af zou likken, zou Rutje zeggen. We bezochten het Belvedere-paleiscomplex met een doorsnede van Oostenrijkse kunst, meest mij onbekende schilders en Gustav Klimmt en zijn Secession-beweging (onze Judith was uitgeleend aan Berlijn, maar de Kus was mooi). In het hartje van het museumkwartier, vlak naast de Spaanse Rijschool, de Bibliotheek, oude boeken omsingeld door beelden en fresco’s en plafondschilderingen met een tentoonstelling over landschapstuinen door de eeuwen heen. Handig, want Wenen heeft nogal wat paleistuinen.

Je moet keuzes maken in Wenen, alleen al met museumbezoek kan je de dagen vullen. We kozen voor een Hundertwassergebouw, sociale woningbouw dit keer, dringend aan restauratie toe. Een mooi tegenwicht naast de rococotierlantijen, deze architect had zijn eigen vorm van opvallen. Maar met al die kleurtjes kan zelfs een energiecentrale een glimlach op je gezicht toveren.

Heuringen zijn wijnverkooppunten tussen de wijnvelden. Binnen de gemeentegrens van Wenen. De wijnboeren mogen bij gratie van de fiscus wijn van dit jaar aan particulieren verkopen. Dus staan midden in een Natura-2000 gebied Bisamberg grotwinkeltjes te wachten op september, want dan vindt het grote bacchanaal hier plaats. Net als in zuid-Spanje / Baskenland ontvang je bij het bestellen van wijn een gerecht(je). Zo kan je geheel starnakel nog een maaltijd bijeen sprokkelen. En daarna de onverlichte bochtige weg naar huis. Oostenrijkers zijn niet heel sociaal-communicatief. Naar verluid worden ze pas spraakzaam na een fles wijn, en dan komt eerst alle ellende van alle oorlogen naar boven voordat het gezellig wordt. Maar daarvoor moet ik dus tot september wachten.

De staat van instandhouding van de N2000-gebieden is matig, zo vertelde de dienstdoende ökoloog, met telescoop, kijker en vogelgids, die we in het veld ontmoetten. De natuur tussen de wijngaarden bestaat uit leuke grondeekhoorntjes (stsjiep tsjirp) die als stokstaartjes de alarmstand doen (ik reed er op terugweg eentje plat met mijn bolide). De Russische beer hebben we over het hoofd gezien.

Vlak bij Wenen, in een ander land, ligt de nog wat communistische stad Bratislava. Wat is dat een fijne stad, zeker na het hijgerige Wenen. Op zoek naar brutalistische bouw, het sovjetisme en ondrussen koffie met taart in Konditorei Kormuth (geheimtip). De bewuste beloning van Haarlem was hiermee wel op.

De Karawanken

 

Omdat het weer in de Dolomieten nog niet je dat was, lassen we een tussenstop in in Karinthië, op camping Turkenwiese, verder geen Turk te zien, in tegendeel. 15 jaar geleden ook al gekampeerd met Abel, en het is een fijne camping, verder niet zo veel om het lijf. Uit bed meteen het meertje in rollen.

De Karawanken, een ietwat vergeten Alpiene tektonische eenheid, is een bergketen tussen Oostenrijk en Slovenië. Nog net wat plakken sneeuw in de noordelijke flanken. Te ver in relatie tot inspanning (lopen) en dreigend onweer. De reis was het pad zelf: allerhande bijzondere plantjes en bloemen.

Op de grens (bij de Loibl-pas) bevindt zich concentratiekamp Mauthausen, nog net in Oostenrijk. De gevangenen werden door de nazi’s aan het werk gezet om graniet te hakken (ik zie de Daltons voor me). Het was een nogal wreed kamp waar asocialen, homoseksuelen, Spaanse republikeinen, Jehova’s getuigen en een paar Joden flink werden gemarteld, verkracht en verbrand. Ook werden vaccins getest en andere medische experimenten uitgevoerd. Ook veel Nederlanders werden daar vermoord. Bekende beulen waren onder anderen ‘das blonde Fräulein’ en ‘Hans de doder’. De gevangenen hebben ook de tunnel gehakt die nu de poort naar Slowakije is. Pfff.

De Dolomieten

Op dus naar de Dolomieten. Onze vouwwagen werd uitgeklapt in Cortina de Ampezzo, volop in de schijnwerpers vanwege de Olympische Spelen (nu Audi, zie foto), de obsolete springschans uit 1954 is echt geweldig en totaal verrot, er wordt volop gebouwd voor 2026. De camping biedt plaats aan oude knarren, veelal bejaarde mannen die bijna het hele jaar in hun caravan met dennenhouten aanbouw wonen. Ze zoeken elkaar op, drinken hun wijntje en vormen zo een Blue Zone. Het duurde even voor we contact hebben met Giovanni, de prosecco-wijnboer en plantenfluisteraar uit Belluno, Lorenzo, de gondelier uit Venezia en Leogracia, vroeger gewilde dame van plezier uit Cortina (sterker: een begrip tijdens de Spelen). De gesprekken gaan met handen en voeten, het gaat er niet om hoe je taal is, het gaat er om dat je met elkaar praat, was het motto.

Met kabelbaantjes hijsen we ons naar de hoge bergen en beginnen dan met wandelen, komen de filmset tegen van Cliffhanger (Sylvester Stallone, 1993), komen niet bij het Werelderfgoed de Drie Zinnen (de 700 parkeerplaatsen op de pas zijn om 9 uur al volledig bezet, daarna rest van de dag een vergeefse file), bezoeken wel de Vijf Torens (lange rondwandeling vanaf de Graus-pas).

Bij dreigend slechtweer (code geel hoor, zelfs dat niet, daar waagt de Italiaanse KNMI zich niet aan uit angst voor terechte claims) wijken we uit naar Treviso, vlak bij Venetië. De stad heeft kanalen, maar de bruggen, die zijn zo laag dat je daar zwemmend al nauwelijks door heen kunt. Ze spreken daar Trevisiaans, weer net even anders dan het buurtdialect Belluno’s. Beide dialecten waren als Kleine Prins vastgelegd, maar al jaren uitverkocht (oplage is doorgaans 200 exemplaren). Door mijn zoektocht naar dit kinderboek kom ik met de boekhandelaren te spreken, en met de klanten, zoals de -Belgisch sprekende- Letizia, die vol vuur vertelde over haar stad. Sorry, het is niet zo levendig hier nu, we moeten ook werken he, maar vanaf 7 uur komt iedereen de stad in om het weekend te vieren, op de pleinen wat samen te drinken en te kletsen. Wacht nog even en het wordt echt heel gezellig!

Op het Piazzo San Vito aten we een heerlijke antipasta in Osteria Canevon, een beetgare pasta met een kledderigheid en smaak waar iedereen, dus niet alleen rechts, zijn vingers bij aflikt. Ultieme test of een restaurant goed is: bestel spaghetti vongele en lik al dan niet je vingers af. En dat allemaal betaald door de burgemeester van Haarlem!

Zuid-Tirol

Na een weekje ben je wel klaar in Cortina, heb je elke skilift wel op en neer bewogen en is die ene skischans ook wel bedwongen. Op naar Zuid Tirol dan maar. Het dal dat van Bolzano via Meran(o) naar Oostenrijk loopt, nogal appelig, het dorp Tel in het midden, pruimerig, nogal bierig (veel brouwerijen), sterk marmerig (steenhouwerijen) en een verzopen kerk aan het eind.

Marmor, Stein und Eisen bricht,

aber unsere Liebe nicht,

alles, alles geht vorbei,

doch wir sind uns treu.

Dit gebied is dus géén Italië, stond er fel op de huizen gekalkt. Jammer. Het is zeker bergachtig, maar dan een beetje Duitsig. De mensen groeten je wel, in de bergen althans, roepen dan: Gruss Gott op een toon van Sieg Heil ! De berg heet de Texel Groep, een allochtoon tektonisch dekblad dat van ver op de Alpen geschoven is. Aan gene zijde het Otz-dal, waar (linkshandig en zwaar getatoeëerde) vluchteling Ötzi de ijsman, via een pushback in het ijs was gedumpt, tot hij door klimaatverandering na 5.000 jaar weer uit het ijs tevoorschijn kwam. De onderste steen weer boven, net als bij MH17 zoals Rutje belooft (=KL4103)!

De prettige stad Meran(o) brengt ons terug naar Sissi, die dit gebied als vakantieadres beschouwde, we liepen de schreden van haar na, tot in de hoge tuinen van kasteel Trauttmansdorff.  Daar trad net godbetert James Bay op, die volgende week op Paleis Soestdijk optreedt (voor minder dan een paleistuin komt de zanger niet neuzelen). Ik had mijn bewuste beloning van Haarlem al 4 keer uitgegeven, dus ik liet James lopen in de tuinen, we liepen hem, tussen de soundchecks door, een aantal keren tegen het lijf, hij had zijn handen al ruimschoots vol aan een knappe plaatselijke schone.

Veel gelezen deze vakantie: van de nieuwste boeken van Gebied 19, Esther Gerritsen, de dochter van Poetin, Camino, het kauwgom van Nina Simone, de biografie van Gerrit Kouwenaar, en zo nog wat, zoals Sex mit em Ex (zie foto). De collectie Petit Prince is weer uitgebreid met Zuid-Tirools, Weens, Italiaans moderne versie en Mokums. Het schrijven aan De Bananenrepubliek: de novelle, schiet niet zo op. Wel is van (o.a.) mijn hand verschenen: Bodem in de Omgevingswet.

 

 

 

Picos de Europa – introductie

(de tocht is per dag gedocumenteerd via polarsteps)

 

Ik ben geen Picos-maagd, maar heb er wel zin in om het gebied nogmaals te bezoeken. Pa’ ver lo que pasa.

De eerste keer was in 1988, net afgestudeerd en Rien zei: kom we gaan NU op vakantie. Met de oude Renault-5 met ruitenwissers die eraf vielen als het regende, de hele auto viel trouwens bijkans uit elkaar, dus net genoeg bagage mee die ook zonder auto verder kon. In de mist verdwalen in de Picos de Europa, drie dagen niet weten waar je bent, sneeuw smelten voor water, elke opklaring de bergen met je kompas inschieten, de 3e dag op het geluid van een koe ver beneden je afgaan en dat daar dan je auto naast staat. Die niet wil starten. Rugzakken eruit en te voet verder? Auto start toch. De voetbalfinale Nederland-Rusland zien in café en dat de andere aanwezigen voor jou zijn. Met Baskische oude mannetjes, vrienden van ansjovis-Bloem een kroegentocht en dat de auto in Breda door de politie definitief van de weg wordt gehaald.

Dan in 1989 samen met Martine en twee anderen een rugzaktrektocht-met-tentjes uitzetten voor snp natuurreizen. Ja, we waren een stel, maar niet klef, legde de snp uit aan de twee anderen die meehielpen de tocht te verzinnen. Met een spuitbus blauwe verf liepen we een jaar voor de troepen uit, vanuit Riaño via een slinger door de Picos naar Llanes, kampeerplekjes (op een kerkhof) en hotelbedden uitproberen. Een ongenaakbaar gebergte, nauwelijks water, steil, diepe verdwijngaten, vorst. Martine en ik onderzochten de 2e helft van de tocht. Daarna reisprogramma indienen, een routebeschrijving maken, kaartjes inkleuren en een begeleidend boek schrijven over de geologie en flora en fauna. De reis werd opgenomen in het programma, als zware reis. Inmiddels afgezwakt tot een luxe wandelvakantie langs hotelletjes. Terecht!

Het jaar erop de eerste reisbegeleiding. De twee anderen hadden hun reis niet gedocumenteerd, dus dat werd zoeken en de tocht was nog pittiger dan ik al dacht. Een van mijn deelnemers, Nynke, knappe huisarts in Friesland, ze had nog goed geoefend met een maand lang met een rugzak vol met boeken zitten achter haar bureau, had direct op dag 1 een verzwikte enkel. In plaats van haar heensturen, had ik elke dag een alternatief programma en elke man wilde wel een dagje, of soms 2 met een nacht ertussen, met haar mee. De groepswinnaar trouwde niet lang daarop met haar.

Judith was nog wel Picos-maagd. Ze wilde er ooit heen, maar toen ze kaarten wilde kopen, verbood de kaartenverkoper haar deze onderneming, veel te gevaarlijk voor je, meisje!

Camino del norte

 

Via SNP hadden we een wandeltocht langs hotels geboekt. Deels langs de Camino de Santiago de Compostella (de katholieke bevolking doet zijn hoed af en wenst ons bij het langsgaan Buen Camino), deels via de GR-route, deels een fijne SNP-route (waar het asfalt ophoudt begint de reis) langs diverse natuurverschijnselen. Neem nu de bufones en inlandse stranden. Door oplossing van de kalksteen waren er diverse spleten en holtes in de ondergrond ontstaan, waarlangs het zeewater bij hoge golven en vloed zich heen bewoog. Het landschap zuchtte diep en spoot soms zeewater tot ver boven het maaiveld. Ook mooi te zien hoe de chulos zich bruinden aan het strand, ook al ligt het strand verzonken in de weilanden en werden zij door dagjesmensen vanuit hoogte aangestaard.

De zee bleef steeds aan de rechterhand liggen. Het was rustig weer, ook al regende het wel eens. In zee dreven rode pakketten zeewier, dit werd geoogst omwille van de agar agar. Andere economische inkomstenbron is natuurlijk vis, dat aan land werd gebracht in levendige vissershaventjes zoals Ribadesella en Llanes. Verder kwamen we de koeien tegen die zo heerlijk rustig in de wei stonden. Een heel genoeglijk landelijk gebied, verdacht groen.

Een aantal mensen uit dit gebied was in de 19e eeuw actief in de latijns-amerikaanse gebieden zoals Mexico en Cuba. Het geld dat met uitbuiting en roofbouw werd verzameld werd gestopt in rijke gebouwen met grote tuin met palmbomen. We sliepen in een van deze gebouwen dat werd gerund door een van nichtje van Don Thomas. Overal in het pand stonden koffers, typmachines en hingen verschoten foto’s van weleer. En het nichtje kookte erg lekkere tapas met zee-egel.

Prijsvraag 1: welke Spaanse filmlocatie bezoek ik in de foto 2e rij, links?

Picos de Europa – revisited

 

Meer dan 30 jaar later bezocht ik weer de Picos de Europa.   Pre-alpien: in de tijd dat in Nederland steenkool gevormd werd, werd hier een mooie witte kalksteen gevormd. De lagen liggen nu als dekbladen op elkaar, als majestueus gebergte. Vanuit verschillende invalswegen probeerden we steeds zo hoog mogelijk te komen, voordat we aan de dagelijkse wandeling begonnen. In de tussentijd was er een metro-verbinding gerealiseerd naar het voorheen meest onbereikbare dorpje van Spanje, Bulnes, dat scheelt ook.

Tijdens de wandelingen dreinen vaak liedjes door mijn hoofd. In dit geval onder andere Volver. Net als in de film verschijnt iemand ten tonele die al lang vervlogen is. In de film de overleden moeder van Penelope, in mijn situatie Martine en Rien, met wie ik hier samenliep. Ik voelde me nu een oude man. Vroeger wandelde ik over de toppen, nu bleef ik steeds 1000 meter lager. Pijn aan mijn knieën, minder energie. Verlangen naar vroeger.

De vochtige lucht uit de Atlantische Oceaan ontmoet bij de Picos de hoogte, natte boel. Op grotere hoogte ben je dan weer boven de wolken, of is het dagen lang dikke mist. Tip bij slecht weer: rij de berg uit en bezoek een mooie stad. Het werd Leon, met de eersteling van Antoni Gaudi, een levendig publiek in een niet te grote stad, hoofdstad van Asturië, de plek waar de taal voor het eerst in druk werd vastgelegd. Bij de gerenomeerde boekhandel vroeg ik naar de Kleine Prins in het Asturies, daar ontkende men het bestaan ervan, iets wat mij te vaak overkomt (ook zojuist voor het Occitaans): ik weet zeker dat een boek bestaat, maar de boekverkopers weten van niks, computer says no, also.

Op reis naar Leon kom je langs het stuwmeer van Riaño, destijds een dorp ontruimd door het leger; het dorp is als geestdodend modern dorp teruggebouwd aan de oevers van het meer (foto linksonder).

Altamira en Ribadesella

Oude meuk! In Lascaux was ik al eens geweest (in de replica), en eigenlijk in Altamira ook (replica in Madrid (er is er ook 1 in München)). Schilderijen van meer dan 20.000 jaar oud, Picasso zei al dat sindsdien de schilderkunst niet verder is geëvolueerd). In de echte grot mogen slechts 25 mensen per jaar wetenschap plegen, dus ik sloot me aan bij de rij bezoekers voor de nepgrot. Mooi hoor.

In Ribadesella zijn ook mooie grotten, met scrabeuse schilderingen van vrouwelijke geslachtsdelen. Dit kan toch echt niet meer deze tijd. Sluiten die boel, in deze preutse wereld.

Baskenland

Paar jaar geleden liep ik langs de Baskische en Cantabrische kust. Tientallen kilometers afzetting, keurig als een omgevallen boekenkast scheefgesteld maar verder zonder enige tektonische verstoring. Terwijl je de lagen langsloopt, zie je lifechanging events als de inslag van een meteoriet in Mexico aan het (per definitie) einde van het Krijt (het zwarte laagje op de middenfoto), het omklappen van de noord- en zuidpool, het (ojee) abrupt dalen van de zeespiegel (zie verdere toelichting).

Waar Baskenland erg goed in is, is lekker koken en eten. Er zijn best veel Michelinsterren vergeven, en de pinchos zijn vele malen creatiever dan de tapa’s uit het zuiden van Spanje. Waar de Basken ook goed in zijn is de scherpte. Misschien is het mijn perceptie, maar je hebt zo ruzie met je. En er is ook wijn, speciaal gericht op vis- en schaalgerechten; we verbleven tussen de wijnranken in een mooi familiehotel nabij Getaria (kregen wel ruzie met oma over haar parkeerplaats van haar canta’tje).

Perigord

Uitstuiteren in een wifi- en 3/4G-vrije wereld (ik heb nu definitief mijn plezier in automatisering en computers en smartphones verloren). De wereld bestond uit een 4-sterrencamping, afgeladen met 60+ Nederlanders, allen heel erg bruin. Ik was er veruit de jongste, los van enkele jonge scharrels/2e leghennen van oudere heren. Gelijktijdig waren aanwezig schoonzus en vrienden, dus dat werd gezellig wijn drinken, oesters eten, riant uit eten, fietsen en wandelen.

Prijsvraag 2: welke muziektitel wordt met foto rechtsonder uitgebeeld?

Een urbexreis met Bruno naar Silezië, Polen. Zware staalindustrie in verval, verlaten treinemplacementen met stoomlocomotieven en wagons met bijna ontploffende inhoud, pauperparadijsen met vervallen huizen waarvan de bewoners juist zijn overleden. De locaties waren verzameld, maar gelijk Omsk, Krakau is een mooie stad maar net iets te ver weg.

Wel juweeltjes bezocht: de groene citadel van Hundertwasser in Magdeburg, de historische Oder-Neisse regio met het uitermate verlaten Frankfurt (Oder) en Eisenhuttestadt met de communistiese modelstad onder de rook van de staalindustrie. Lees even mee.

Het is even zoeken naar de wijze van consumptie van deze stad, tot we de stadswandeling ontdekten. De eerste zelfbedieningssupermarkt, statige woonblokken, strak in lijn gebouwd, de woonschool (ook commies moeten leren om samen te leven). Na de zware recessie, volgde de Wende waarna rijke westerlingen de stad bevolktenr, maar die verdwenen al snel, daar er geen reet te doen viel. Nu zijn de vluchtelingen uit Syrië vaste bewoners. De staat onderhoudt de monumentale stad, de bewoners houden het hoofd boven water en hebben geen geld, zodat voorzieningen geen kans krijgen. In eenzaamheid dus lekker dineren, de uitbaatster Rose had eindelijk kans om haar ongenoegen over de moslims over ons uit te strooien.

De zwerftocht aan de hand van losse ideetjes leidde tot het bezoek aan de zwaartekracht-anomalie in Karpacz in het Reuzengebergte. (Het is abnormaal, de B en de R krijg je cadeau). Water, flesjes en auto’s rollen hellingen omhoog. Een geologische stenen- of watermassa zou de aantrekkingskracht zou de gravitatie overrulen. Ik (geboren naïeveling) zou dit allemaal graag geloven, maar was niet overtuigd. Overheidsdisclaimer: de anomalie kan zich plotsklaps een paar honderd meter verplaatsten. Lees weer even mee.

Stukje verderop bleken de huizen op zijn kop te staan. Zelfs de grasmaaier viel niet op de grond. De rest van de reis trok de zwaartekracht ons omhoog, zelfs de steilste bergpas op. En, oh my God, er stond een Noorse Staafkerk, hoe komt die hier nou weer?

In Karpacz en overal in het Reuzengebergte komt de hele Poolse bevolking  samen. Op zoek naar koelte en natuur in tijden van hittegolven. Er is hoop. Of toch niet: gedurende deze week keurde geen enkel individu mij een blik waardig. Een in zichzelf gekeerd volk met veel grof getekende tatoeages.

Een dikke omweg via Tsjechië, met een toevalstreffer: een prachtige bazaltzuilenontsluiting, het klimaat is sindsdien danig van slag.

Dresden, wat wou ik daar graag eens heen, ik stelde me een brandende stad voor met vele platgebombardeerde kale pleinen. Die Duitsers hadden de stad in al zijn barrok-terreur geheel herbouwd, zelfs de Frauenkirche met vage pastelkleuren. Misschien wel het mooiste gebouw van Dresden tip ik hier:  de tabaksfabriek Yenidze, (stijl: jugendstil-moskee) met een uitzichtsrijk restaurant op het dak en een Russische keuken in de plint (eet nu het nog mag).

De jonge ex-commies konden we maar moeilijk ontdekken. Alsof we zelf nog jong zijn. Ze blijken samen te drommen aan de oevers van de Elbe of Oder, brengen hun eigen drank mee, want de ondernemers (cafés) hebben hun prijzen hoopvol verhonderdvoudigd, niet meer op te brengen voor de gemiddelde metselaar. De oevers deden mij denken aan de hoogvlakten in Mongolië tijdens de paardenraces (maar dan brommertjes (wie heeft nog belangstelling voor een oude mobylette?)).

Een urbexreis met Frans naar Belgie. Een beetje van onszelf, een beetje van Maggie. De gebouwen waren steviger omhekt, er waren waarschuwingsstickers geplakt met ‘asbestgevaar’, de gebouwen, zorgvuldig uitgepluisd via internet werden onherstelbaar verbeterd (gestript, omgevormd tot hotels?, vluchtelingencentra?), of gewoon afgefikt. Maison Rouge, voormalig bordeel en belastingkantoor (in alle gevallen word je genaaid) werd bevolkt door stoere mannetjes in legerkleren die elkaar verrot schieten (we konden 3 minuten voor aanvang de maarschalk nog om een veilige aftocht smeken). Sanatorium de Basil was ten opzichte van bezoek vorig jaar al behoorlijk gestript. En de directiewoning in Cherat, steeds steviger beveiligd, stond al aardig op instorten, de wijnkelder was nog intact.

• Goud

Rondrit Almeria en een beetje Granada. Cabo de Gata was de aanleiding, een aangelijmd stukje vulkanisch Spanje. Een woeste tijd met vloedgolven van brandend as en ontploffende vulkanen. En vol agaten, want daar komt de naam vandaan. En vol met goud, we verbleven in een oud zieltogend mijnwerkersdorpje en bezochten de boom die alles zag: een olijf van meer dan 1000 jaar. Het was even zoeken naar de woestijnvink, die hebben we dan ook niet gevonden. Kennelijk woei het te hard, eten op een terras eindigde steevast in olijfolie op de kleren.

Meer lezen: Hak hier.

Gips

Crisis? What crisis? Nog niet zo lang geleden was hier de Messian Salt Crisis, de Middellandse Zee was afgesloten van de oceanen en droogde geheel op. Kilometers dikke pakketten met zout en gips getuigen daar nog van. Een mooie plek om een ’03-vakantiefoto te maken. Een paar dagen liepen we samen op, op zoek naar de bronnen van de Rio Agua, krioelend door de krochten van een gipsgrot (na een uur regen zou het water 9 meter stijgen). We resideerden in de mooiste B&B volgens en bij de Belgen. Het was even zoeken naar de Griekse Landschildpad, die liep gewoon rond bij ons huisje. Geen schutting om zich achter te verschuilen, zoals egels vaak wel doen.

Meer lezen: Hak hier.

Jeugdsentiment

Eind jaren ’80 verloor ik mijn onschuld in Grotten van Almanzora, een levendig Spaans dorp. Ik karteerde de Sierra de Almagro en liep elke ochtend gelijk met de buurtjes, de tomatenplukkers, de hitte in en elke avond kwamen we even bezweet terug, nog niet te moe om in de disco van Tonio te dansen. Mijn eerste verliefdheid en dat bevordert het taalgevoel en er was een appartement van de leraar van mijn Spaanse vrienden in buurdorp Vera voor de seks, want de volgelingen van Franco keken nog steeds een oogje mee.

Er was weinig veranderd, het bos dat met water uit de Taag (200 km verderop) gevoed zou worden is verdroogd, er is wel een mooi fietspad (bleek weinig behoefte aan) en er stond water in een stuwmeer (er werd gewaterskiet). De tomatenplukkers zijn nu Afrikanen en de werkloosheid tiert welig. Het was even zoeken naar de vriendinnen van weleer, maar de tijd was te kort, wellicht herkende ik ze niet meer.

Wel ontwikkelingen in Palamores: hier vielen in 1966 4 atoombommen, waarvan 2 ook explodeerden, de nucleaire lading explodeerde niet zegt men, maar de grond raakte wel ernstig nucleair vervuild, veel kankergevallen. Een deel is afgevoerd naar Amerikaanse opwerkingsfabriek, maar op groot stuk grond mag nog niet gebouwd worden. Dit is doorn in het oog van de projectontwikkelaars, die hier hun hotelkolossen willen laten verrijzen, dus nu moet (uiteindelijk?) Biden dit oplossen. Ben benieuwd of hier ruchtbaarheid aan gegeven wordt, de Amerikanen hebben dit incident altijd stil weten te houden (hoe weet ik dat dan).

Meer lezen? Explodeer hier.

Familiebezoek

Granada aan Zee, de Costa Plasica, daar waar de tomaten in plastic opgroeien. Op bezoek bij Natascha, mi prima de luxe. Er moest gedronken worden want ze had een groot deel van haar examens gehaald in het Spaans! De drank maakt dat er wat rust kwam in de reis. Gelukkig maar, want zo liepen we naar het strand, aten churros com chocolate in Adra (de béste) en liepen met de honden door haar achtertuin, bezochten een ruïnedorp. Het was niet lang zoeken naar een gekko, die kruipen hier gewoon in huis.

Sierra de Grazalema is dus van het programma, lieve zoete herinneringen bewaar ik voor later. Ik heb er mijn eerste fotoprijs geschoten.

 

Handen hoch, Johnny, sonst knaltst!

Tja, dan toch even die fles Ponche Caballero gekocht bij de eerste de beste bar, zat nog 1 borrel in, dus kreeg nog een tapa erbij. We waren in de woestijnen waar Once upon a time in the West en Mad Max (met Tina Turner) en Dr. Who (wie?) en Game of Thrones (dat drakenmens) en Laurence of Arabia (het duin werd wit geverfd) werden gefilmd. Het was even zoeken naar de goede foto, maar niet genoeg tijd genomen.

Augustus: Charleroi

Met Bruno oude meuk fotograferen. Dus beelden volstaan.

Er is altijd wel een gaatje in het hek, met daarachter deze dit gebouw.

 

De schepen die van het hellend vlak naar boven worden getreind, of per lift naar beneden.

De kust bij De Panne. we waren de enige toeristen.

 

Het verdronken land van Saeftinge. 30 shovels staan klaar voor het grote werk. Maar god, wat een hoosbui.

De bergtocht naar de Queras

Van hotel naar berghut, vanwege corona toch maar de hele boel in mijn rugzak, ik ging door mijn knieën, en while we speek (mei 2022), nog niet goed gekomen. Je wordt ouder papa, geef het maar toe. Plaatje?

September: het wijnresort van Lacoste met een beeldentuin

Geheimtip voor een dagje uit, de reis waard. Beeldentuin, druiven op alfabetische volgorde, chic de la chic en gedurende de gehele dag geen wc te bekennen. Yoko Ono had een mooie installatie.

Camargue, het zout der aarde

Het bruggetje van Van Gogh gemist, maar het Nederland van lang geleden heb ik herkend. Nog iets om wat rustiger te bezoeken. Het is immer zout wat ik tegenkomen, en een griel.

Juni: Twenteland

deze herinnering is al vervlogen, dancing the night away.